Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαρία Κλοτθίλδη της Γαλλίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαρία Κλοτίλδη της Γαλλίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Clotilde de France (Γαλλικά)
Γέννηση23  Σεπτεμβρίου 1759[1][2][3]
Βερσαλλίες
Θάνατος7  Μαρτίου 1802[1][2][3]
Νάπολη
Αιτία θανάτουμολυσματική ασθένεια
Τόπος ταφήςSanta Caterina a Chiaia
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Eορτασμός αγίου7 Μαρτίου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚάρολος Εμμανουήλ Δ΄ της Σαρδηνίας (από 1775)[5]
ΓονείςΛουδοβίκος Φερδινάνδος της Γαλλίας και Μαρία Ιωσηφίνα της Σαξονίας
ΑδέλφιαΛουδοβίκος ΙΣΤ΄ της Γαλλίας
Λουδοβίκος ΙΗ΄ της Γαλλίας
Κάρολος Ι΄ της Γαλλίας
Μαρία Θηρεσία των Βουρβόνων
Ελισάβετ της Γαλλίας
Μαρία Ζεφυρίνα της Γαλλίας
Χαβιέ, Δούκας της Ακουιτάνης
Λουδοβίκος της Γαλλίας
ΟικογένειαΟίκος των Βουρβώνων
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Μαρία Κλοτίλδη της Γαλλίας[6][7] (Marie Clotilde de France, 23 Σεπτεμβρίου 1759 - 7 Μαρτίου 1802), γνωστή ως "Κλοτίλντα" στην Ιταλία, ήταν βασίλισσα της Σαρδηνίας με γάμο με τον Κάρολο Εμμανουήλ Δ΄ της Σαρδηνίας. Ήταν η μικρότερη αδελφή του Λουδοβίκου ΙΣΤ της Γαλλίας. Ήταν πολιτικά ενεργή και ενήργησε ως de facto πρώτη υπουργός του συζύγου της κατά τη διάρκεια της βασιλείας του.[8]

Πριγκίπισσα της Γαλλίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Κλοτθίλδη και ο αδερφός της Κάρολος καβαλικεύουν μια κατσίκα.

Η Μαρία Αδελαΐδα Κλοτίλδη Ιαβερία γεννήθηκε στις Βερσαλλίες. Ήταν η μεγαλύτερη κόρη του Λουδοβίκου Φερδινάνδου, Δελφίνου της Γαλλίας, και της Μαρίας Ιωσηφίνας της Σαξονίας. Ως εγγονή του βασιλιά, ήταν Μικρή Πριγκίπισσα της Γαλλίας. Μετά το θάνατο του παππού τους τον Μάιο του 1774, ο μεγαλύτερος αδερφός της, Λουδοβίκος Αύγουστος, έγινε βασιλιάς ως Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ της Γαλλίας.

Η Κλοτίλδη και η μικρότερη αδερφή της Ελισάβετ ανατράφηκαν από την κυρία Μαρσάν. Οι αδελφές θεωρήθηκαν πολύ ανόμοιες στην προσωπικότητα. Λόγω του βάρους της, η Κλοτίλδη αποκαλούταν "Χοντρή Κυρία" στην παιδική της ηλικία[9]. Ενώ η Ελισάβετ περιγράφηκε ως "περήφανη, άκαμπτη και παθιασμένη", η Κλοτίλδη ήταν "προικισμένη με την πιο ευτυχισμένη διάθεση, η οποία χρειάζονταν μόνο καθοδήγηση και ανάπτυξη"[10]. Ενώ η Κλοτίλδη περιγράφηκε ως πεισματική μαθήτρια, "που την αγάπησαν όλοι όσοι την πλησίασαν", η Ελισάβετ αρνήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα να μελετήσει, δηλώνοντας ότι "υπήρχαν πάντα άνθρωποι που είχαν καθήκον να σκεφτούν για τους πρίγκιπες" και συζητούσε γι' αυτό το θέμα με ανυπομονησία.[10] Λόγω των διαφορών τους, η κυρία ντε Μαρσάν, η οποία δεν ήταν σε θέση να χειριστεί την Ελισάβετ, προτιμούσε την Κλοτίλδη, προκαλώντας την ζήλεια της Ελισάβετ και δημιούργησε μια ανταγωνιστικότητα μεταξύ των αδελφών.[10] Η σχέση τους βελτιώθηκε όταν η Ελισάβετ αρρώστησε και η Κλοτίλδη επέμενε να τη φροντίσει, κατά τη διάρκεια της οποίας επίσης της δίδαξε το αλφάβητο και της έδωσε ένα ενδιαφέρον για τη θρησκεία, που προκάλεσε μια μεγάλη αλλαγή στην προσωπικότητα της Ελισάβετ και έγινε τόσο φίλη της, δασκάλα και σύμβουλος[10].

Η Κλοτίλδη δεν είχε καλή σχέση με την σύζυγο του αδερφού της, Μαρία Αντουανέττα της Αυστρίας, η οποία φέρεται να δήλωσε υπερβολικά ανοιχτά ότι προτιμούσε την αδελφή της, Ελισάβετ, κάτι που προκάλεσε κάποιο σκάνδαλο στο βασίλειο[9].

Η Κλοτίλδη προσαρμόστηκε πρόωρα στην αυστηρή καθολική αφοσίωση και είχε την επιθυμία να ακολουθήσει το παράδειγμα της θείας της, Λουίζας, και να ενταχθεί στο Τάγμα των Καρμελιτών[8]. Αντιθέτως, το Φεβρουάριο του 1775 η Κλοτίλδη αρραβωνιάστηκε επισήμως από τον αδελφό της, Λουδοβίκο ΙΣΤ΄, με τον Κάρολο Εμμανουήλ, Πρίγκηπα του Πεδεμοντίου, τον μεγαλύτερο γιο του Βίκτωρα Γ΄ της Σαρδηνίας και της Μαρίας Αντωνίας Φερδινάνδης της Ισπανίας. Η Κλοτίλδη δεν ήθελε να παντρευτεί, αλλά προσαρμόστηκε στην επιθυμία του αδελφού της. Ρώτησε την Πριγκίπισσα ντε Λαμπάλ για την προσωπικότητα του μέλλοντα συζύγου της και διδάχθηκε ιταλική για να εκπληρώσει τον ρόλο της ως τελική Βασίλισσα της Σαρδηνίας.

Στις 27 Αυγούστου 1775, ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ πάντρεψε την αδερφή του Κλοτίλδη δι' αντιπροσώπου με τον Κάρολο Εμμανουήλ. Κατά την αποχώρηση της Κλοτίλδης από τη Γαλλία, ο αποχαιρετισμός μεταξύ των δύο αδελφών περιγράφηκε ως έντονος και η Ελισάβετ δεν μπορούσε να αφήσει την Κλοτίλδη, σχολίασε η βασίλισσα Μαρία Αντουανέττα: «Η αδελφή μου Ελισάβετ είναι ένα γοητευτικό παιδί που έχει νοημοσύνη, και πολύ χάρις, κι έδειξε το μεγαλύτερο συναίσθημα και πολύ παραπάνω από την ηλικία της, στην αποχώρηση της αδελφής της. Το φτωχό κοριτσάκι ήταν απελπισμένο και καθώς η υγεία της είναι πολύ ευαίσθητη αρρώστησε και είχε πολύ σοβαρή νευρική κρίση".[11]

Η Κλοτίλδη ταξίδεψε στο Τορίνο, συνάντησε τον σύζυγό της στο δρόμο του Ποντ-ντε-Μπωβουαζέν και τελικά τον πατέρα του και το υπόλοιπο της Σαρδηνίας στο Σαμπερύ. Συνοδεύτηκε από τον αδελφό της, Κόμη της Προβηγκίας, και τον σύζυγό της. Ο επίσημος γάμος πραγματοποιήθηκε στο Τορίνο. Με την ευκαιρία του γάμου της, υπήρχαν παρατηρήσεις στο γαλλικό δικαστήριο ότι ο γαμπρός της είχε λάβει δύο νύφες αντί για ένα, σε σχέση με το βάρος της.[12] Ο πεθερός της ανησυχούσε ότι το βάρος της θα μπορούσε να επηρεάσει την ικανότητά της να κάνει παιδιά. Ο γαμπρός σχολίασε ότι του δόθηκε «περισσότερη λατρεία».[12]

Πριγκίπισσα του Πεδεμόντιου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πορτραίτο της Κλοτίλδης από τον Johann Julius Heinsius, το 1780.

Η Κλοτίλδη προσαρμόστηκε γρήγορα και με επιτυχία στους αυστηρούς κανόνες της φανατικής καθολικής πεθεράς της βασίλισσας Μαρίας Αντωνίας Φερδινάνδης και συμμετείχε με σεβασμό σε όλες τις δραστηριότητες αναπαραγωγής που αναμένονταν από αυτήν στο ρόλο της ως πριγκίπισσα.[8] Παρόλο που η ένωση διοργανώθηκε για πολιτικούς λόγους, η Κλοτίλδη και ο Κάρολος Εμμανουήλ αγάπησαν ο ένας στον άλλο, ενωμένοι με την ευσέβειά τους και με μια ισχυρή πίστη στη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Επιπλέον, ο Κάρολος Εμμανουήλ, που ήταν παθητικός χαρακτήρας, στηριζόταν στην Κλοτίλδη ως ισχυρότερη προσωπικότητα.[8] Ο γάμος, ωστόσο, δεν παρήγαγε παιδιά. Το 1783, μετά από οκτώ χρόνια προσπαθειών για το θέμα, η Κλοτίλδη ζήτησε από τον Κάρολο Εμμανουήλ να σταματήσει τις σεξουαλικές σχέσεις τους και να ζήσει στην αγνότητα ως uti frater et soror, κάτι που αυτός δέχτηκε πρόθυμα.[8]

Η Γαλλική Επανάσταση αποδείχθηκε καταστροφική για την οικογένειά της. Ο μικρότερος αδελφός της, Κόμης του Αρτουά, έφυγε από τη Γαλλία το 1789 και του δόθηκε άδεια να παραμείνει στο Τορίνο υπό την προστασία του πεθερού της, του βασιλιά της Σαρδηνίας. Η Κλοτίλδη φιλοξένησε επίσης τις θείες της, Αδελαΐδα και Βικτωρία, αφού έφυγαν επίσης από τη Γαλλία το 1791.

Ο μεγαλύτερος αδερφός της, Λουδοβίκος ΙΣΤ΄, η κουνιάδα της, Μαρία Αντουανέττα, και η μικρότερη αδερφή της, Ελισάβετ, εκτελέστηκαν το 1793-94. Η εκτέλεση της αδελφής της ήταν τραυματική για την Κλοτίλδη. Αρχικά ήλπιζε ότι η Ελισάβετ δεν θα εκτελεστεί εξαιτίας της συγκριτικά μικρής πολιτικής της σημασίας και τα νέα της εκτέλεσης ήταν επομένως σοκ. Ο σύζυγός της την παρηγόρησε λέγοντας ότι πρέπει να κάνουν μια θυσία, κι εκείνη απάντησε: "Η θυσία γίνεται!" και λιποθύμησε.[10] Συμμετείχε σε μια δημόσια πομπή επιείκειας στο Τορίνο, όπου ανακοίνωσε το θάνατο της αδελφής της και διέταξε να της ειπωθούν προσευχές και στη συνέχεια μίλησε για αυτήν σαν αγία.[10]

Βασίλισσα της Σαρδηνίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1796, με την άνοδο του συζύγου της στο θρόνο, η Κλοτίλδη έγινε βασίλισσα της Σαρδηνίας. Στις 6 Δεκεμβρίου 1798, η Πρώτη Δημοκρατία της Γαλλίας κήρυξε πόλεμο στη Σαρδηνία. Ο Κάρολος Εμμανουήλ αναγκάστηκε να παραιτηθεί από όλα τα εδάφη του στην ιταλική ηπειρωτική χώρα και να αποσυρθεί στο νησί της Σαρδηνίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Κλοτίλδη υπηρέτησε ως εκπρόσωπος, de facto επικεφαλής σύμβουλος και πρώτη υπουργός του Καρόλου Εμμανουήλ[8] και μάλιστα χειρίστηκε την εξόριστη κυβέρνηση της Σαρδηνίας, επιδεικνύοντας τόσο διπλωματική ικανότητα όσο και σταθερή υποστήριξη στον σύζυγό της, ο οποίος αρνήθηκε να παραιτηθεί όσο ζούσε, παρά τις απαιτήσεις των αδελφών του να το πράξει.[8]

Η Κλοτίλδη πέθανε στις 7 Μαρτίου 1802 σε ηλικία 42 ετών. Ο Κάρολος Εμμανουήλ ήταν τόσο θλιμμένος από το θάνατό της που παραιτήθηκε στις 4 Ιουνίου 1802 υπέρ του μικρότερου αδελφού του, Βίκτωρα Εμμανουήλ.

  1. 1,0 1,1 1,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p11377.htm#i113761. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 Roglo. p=marie+clotilde;n=de+bourbon.
  3. 3,0 3,1 3,2 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003. I00013847.
  4. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 152718931. Ανακτήθηκε στις 5  Μαρτίου 2020.
  5. p11377.htm#i113761. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  6. Burke's Royal Families of the World Volume I ISBN 0-85011-023-8 on p. 364 shows that (1) her father's geographic epithet was "of France" and (2) that her name of address in Sardinia was Clotilda (not Maria Clotilda)
  7. David Williamson in Debrett's Kings and Queens of Europe ISBN 0-86350-194-X pp. 81 & 159 show that (1) her father's (not a king himself) geographic epithet was "of France" and (2) that her French name of address was Clotilde (not Marie-Clotilde)
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Woodacre, Elena: Queenship in the Mediterranean: Negotiating the Role of the Queen in the Medieval and Early Modern Eras (2013)
  9. 9,0 9,1 Hardy, B. C. (Blanche Christabel), The Princesse de Lamballe; a biography, 1908, Project Gutenberg
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Maxwell-Scott, Mary Monica, Madame Elizabeth de France, 1764-1794, London : E. Arnold, 1908
  11. Princess of France Elisabeth, Elisabeth The Life and Letters of Madame Elisabeth de France, Sister of Louis XVI, Versailles HistoricalSociety, 1899
  12. 12,0 12,1 Antonia Fraser : Marie Antoinette (2002)